Pod koniec 2011 r. osiedle Piaski wzbogaciło się o historyczny obiekt, przypominający wojskową przeszłość garnizonu.

Obok Zespołu Szkół przy ul. Piaskowej został przeniesiony, a następnie zrekonstruowany carski budynek koszarowy, tzw. „kasyno” z 1892 r. Była to jedyna szansa ratunku dla tego cennego zabytku, który dotąd stał przy wiadukcie drogowym, możliwa dodajmy dzięki dotacjom unijnym. Obecnie mieści się w nim filia Muzeum Historycznego, w której prezentowane są dzieje garnizonu w Legionowie w latach 1892-2012.

Kasyno zostało wzniesione wraz z budową koszar dla 192. Wawerskiego Rezerwowego Pułku Piechoty. Prace budowlane rozpoczęto w styczniu 1892 r. na rozkaz gen. gubernatora Józefa Hurki – dowódcy Warszawskiego Okręgu Wojskowego. Inżynierem odpowiedzialnym za budowę koszar został Wiktor Junosza Piotrowski – Polak, absolwent petersburskiego Instytutu Inżynierów Cywilnych. Kasyno było jednym z pierwszych budynków, jakie powstały na terenie legionowskiego garnizonu. Od pozostałych typowych baraków żołnierskich różniło się starannym, niemal artystycznym wykończeniem. Rosyjscy budowniczowie, ozdobili go licznymi detalami wyciętymi w drewnie. Po wybuchu I wojny Światowej i wkroczeniu wojsk niemieckich w sierpniu 1915 roku w budynku zakwaterowano przejściowo komendanturę Infanterie Ersatz Truppe Warschau (Oddziałów Piechoty Zapasowej Warszawa).

Po odzyskaniu niepodległości w budynku mieściła się kwatera służbowa dowódców legionowskich jednostek m.in. mjr. Witolda Markiewicza dowódcy II Batalionu Aeronautycznego. Do stycznia 1931 r. mieszkał tu z rodziną zasłużony dla Legionowa dowódca garnizonu ppłk Aleksander Wilcz. Następnie przez rok w budynku działało kasyno oficerskie 2. Batalionu Balonowego, a od 1932 r. po zarządzeniu Ministra Spraw Wojskowych utworzono w nim Garnizonowe Kasyno Oficerskie. W ówczesnym rozumieniu kasyno pełniło funkcje nie tylko żywieniowe, ale przede wszystkim kulturalne i społeczne. Poza bufetem mieściło biblioteczkę oraz salę odczytów i spotkań. Było stałym miejscem odpraw, ale także ogniskowało życie pozasłużbowe oficerów i integrowało ich w ramach batalionu. Już w latach 30. kasyno było obiektem o dużej wartości architektonicznej. Tuż przed nim wzniesiono betonową lawetę na historyczne działo. W latach 30. w sali balowej kasyna odbywały się zabawy karnawałowe, spotkania brydżowe, bale charytatywne na rzecz ubogich. Młodzież ze Szkoły Rodziny Wojskowej oraz Szkoły Powszechnej nr 1 przygotowywała akademie z okazji imienin J. Piłsudskiego, Święta 3 Maja oraz jasełka. Co roku, 6 grudnia dla dzieci organizowano mikołajki. 17 marca 1933 r. z okazji imienin J. Piłsudskiego w kasynie została odsłonięta płaskorzeźba z podobizną Marszałka.

Bywalcami legionowskiego kasyna byli kpt. Franciszek Hynek, por. Zbigniew Burzyński, por. Antoni Janusz, por. Władysław Pomaski i inni wybitni piloci balonowi, zdobywcy prestiżowego Pucharu im. Gordona Bennetta. 15 września 1931 r., na rok przed tragiczną śmiercią, podejmowano w kasynie znakomitego pilota Franciszka Żwirkę. Sławę zawdzięczał on m.in. pobiciu światowego rekordu wysokości dla samolotów turystycznych, osiągając na RWD-2 pułap 4400 metrów. 10 maja 1935 r. goszczono tu Augusta Piccarda – profesora uniwersytetu w Zurychu. Szwajcarski uczony przybył do Legionowa, żeby poznać pracę wojskowej Wytwórni Balonów i Spadochronów. Być może podczas obiadu postanowiono o pobiciu przez legionowskich pilotów balonowego rekordu wysokości. Piccard uchodził wówczas za prekursora w tej dziedzinie, gdyż w 1932 roku osiągnął rekordową wysokość 16 940 metrów.

Po II wojnie do lat 80. XX wieku w kasynie mieściły się sklepy Wojskowego Przedsiębiorstwa Handlowego (WPH), następnie składnica map. Kasyno jest ostatnim drewnianym budynkiem koszarowym w Legionowie i jednym z ostatnich na Mazowszu. Przypomina o wojskowych korzeniach Legionowa i o wielkich tradycjach balonowych. Jest bezcenną pamiątką lokalnej historii.

Fot.1 Najstarsze znane zdjęcie budynku z 1915 r.

fot. 2 Słynny prof. August Piccard gościł w legionowskim kasynie 10 maja 1935 r.