Czyżby to były ostatnie tygodnie istnienia powiatu legionowskiego i Legionowa jako niezależnego miasta? Jeśli Prawo i Sprawiedliwość przepchnie proponowaną przez swoich posłów ustawę o ustroju miasta stołecznego Warszawy, to aż cztery gminy powiatu staną się częścią stolicy. 

Dzisiaj (31 stycznia) na stronach sejmowych pojawił się projekt ustawy o ustroju miasta stołecznego Warszawy. Zakłada on przekształcenie Warszawy i jej okolicznych gmin w nową jednostkę samorządu terytorialnego, która będzie miała charakter metropolitarny i „będzie realizowała zadania powiatowe oraz zadania związane z funkcjami metropolitalnymi w obszarze transportu, zagospodarowania przestrzennego oraz koordynacji wykonywania zadań publicznych w gminach” – czytamy w uzasadnieniu projektu.

Sama Warszawa przestanie być miastem na prawach powiatu, a zostanie  przekształcona w gminę miejską. W skład metropolii, która otrzymała nazwę miasta stołecznego Warszawy, wejdą jeszcze 32 okoliczne gminy: Błonie, Brwinów, Góra Kalwaria, Grodzisk Mazowiecki, Halinów, Izabelin, Jabłonna, Józefów, Karczew, Kobyłka, Konstancin-Jeziorna, Legionowo, Lesznowola, Łomianki, Marki, Michałowice, Milanówek, Nadarzyn, Nieporęt, Otwock, Ożarów Mazowiecki, Piaseczno, Piastów, Pruszków, Raszyn, Stare Babice, Sulejówek, Wiązowna, Wieliszew, Wołomin, Ząbki, Zielonka. Miasto stołeczne Warszawa ma uzyskać wszelkie niezbędne atrybuty jednostki samorządu terytorialnego, czyli: osobowość prawną, samodzielność i odpowiedzialność za wykonywanie zadań publicznych oraz niezbędne dochody.

Głównymi organami władzy w mieście stołecznym Warszawie ma być rada miasta i prezydent. Rada składałby się z 50 członków, po jednym z każdej z dotychczasowych dzielnic stolicy i tworzących metropolię gmin. Będą oni wybierani w okręgach jednomandatowych. Elekcji prezydenta, który jednocześnie będzie też burmistrzem gminy Warszawa, będą dokonywali wszyscy mieszkańcy miasta stołecznego Warszawy w wyborach powszechnych. W projekcie nie ma niestety informacji na temat tego, co nas najbardziej mogłoby interesować, czyli jak miałyby być zarządzane gminy, tworzące miasto stołeczne Warszawę.

Dookoła Warszawy znajduje się kilkadziesiąt gmin, które tworzą warszawski obszar funkcjonalny – warszawską metropolię. Po powstaniu wielkiego województwa mazowieckiego o powierzchni przekraczającej 35 tysiąca kilometrów kwadratowych zabrakło jednostki która mogłaby koordynować rozwój tej metropolii. Znaczne utrudnienia w rozwoju stolicy, wynikają w związku z umiejscowieniem jej na podstawowym poziomie podziału terytorialnego (gminnym) – a nie jak w rozwiniętych krajach europejskich, na regionalnym lub specyficznym poziomie samorządu terytorialnego. Pomimo zmiany ustroju miasta stołecznego Warszawy w 2002 r. i nadania jej statusu miasta na prawach powiatu, Warszawa nie posiada instrumentów umożliwiających kreowanie funkcji metropolitalnych i zarządzanie nimi. Formy i sposób prowadzenia współpracy Warszawy z otaczającymi ją gminami determinuje dominująca pozycja stolicy. W efekcie w warszawskim obszarze metropolitalnym nie rozwija się instytucjonalna współpraca międzygminna oparta o dobrowolne związki celowe tak charakterystyczne dla obszarów funkcjonalnych Górnego Śląska i Trójmiasta. W związku z powyższym jako mało realną należy ocenić możliwość utworzenia dobrowolnego związku metropolitalnego na podstawie obowiązującej ustawy o związkach metropolitalnych. Warszawski obszar metropolitalny wymaga zatem ustrojowego rozwiązania, które z jednej strony zapewni jego rozwój jako całości i uwzględniać będzie jego specyfikę wynikającą z monocentrycznego charakteru oraz znacznego zróżnicowania potencjałów tworzących ten obszar samorządów oraz koordynacji wykonywania zadań publicznych w gminach” –  to można przeczytać w uzasadnieniu do projektu ustawy. Z drugiej jednak strony pojawiają się głosy, jakoby PiS chciało w ten sposób zwiększyć swoje szanse na zwycięstwo w wyborach samorządowych w stolicy.
Projekt ustawy trafił do konsultacji i opinii Biura Legislacyjnego Sejmu. Ma on też zostać sprawdzone pod kątem zgodności z prawem Unii Europejskiej.

fot. archiwum Powiatu Legionowskiego, autor Paweł Fabiszewski