Zanim garnizon w Zegrzu stał się znanym ośrodkiem kształcenia polskich wojsk łączności (od 1919 r.), pierwotnie był rosyjską twierdzą (1895–1910). Natomiast podczas I wojny światowej przygotowywano w nim niemieckich rekrutów na front
Zanim to nastąpiło, 7 sierpnia 1915 r. Zegrze zostało zajęte przez oddziały saksońskiej brygady hrabiego Traugotta von Pfeila. Walkom niemiecko-rosyjskim towarzyszyły duże zniszczenia. Pola i łąki na przedpolu twierdzy pocięły linie okopów i umocnień polowych. W czasie bezpośrednich starć w sierpniu 1915 r. pociski artyleryjskie spadły na domy w Serocku przy ul. Rynek, a także uszkodziły miejscowy kościół. Niemiecka ciężka artyleria skruszyła betonowy fort w Dębem, a wycofujący się Rosjanie wysadzili w powietrze most na Narwi w Zegrzu i spalili dworzec kolejowy w Jabłonnie (Legionowie). Ówczesne zniszczenia infrastruktury są porównywalne, jeśli nawet nie większe, do strat poniesionych na tym terenie we wrześniu 1939 r.
Po odsunięciu się frontu rosyjsko-niemieckiego, w Zegrzu na początku 1916 r. sformowano Oddział Szkolny Karabinów Maszynowych. Jednakże po pół roku jednostka została przeniesiona na poligon w Rembertowie, gdzie miała lepsze warunki do prowadzenia strzelań. Jednocześnie w kwietniu 1916 r. koszary w Zegrzu zajęło dowództwo niemieckiej piechoty zapasowej (Infanterie Ersatz Truppe Warschau) i jego II Batalion liczący 10 kompanii. Stacjonowały tu pełne dwa lata do kwietnia 1918 r. i wyszkoliły kilkanaście tysięcy niemieckich żołnierzy. Mozolne doskonalenie taktyki walki podczas kilkutygodniowego cyklu było podstawowym zadaniem II Batalionu. Jednakże w czasie wolnym żołnierze chętnie uprawiali sport, co doprowadziło do utworzenia Niemieckiego Związku Sportowego Zegrze. Jego filarem była drużyna piłki nożnej. Niewątpliwie rozgrywki wojskowe przyczyniały się do mimowolnej popularyzacji piłki nożnej wśród okolicznych mieszkańców. Poza kulturą fizyczną w garnizonie kwitło życie kulturalne, a jego kulminacją stało się utworzenie w październiku 1917 r. Niemieckiego Teatru nad Narwią.
Niezwykle interesującymi świadectwami tych wydarzeń są zdjęcia żołnierskie (tzw. feldposty) wykonane w Zegrzu w latach 1915–1918. Dzięki nim możemy podejrzeć fragmenty żołnierskiego życia i koszary, często już nieistniejące w dawnej postaci. Poza Niemcami zobaczymy na nich także żołnierzy Legionów Polskich, którzy stacjonowali w Zegrzu Południowym w 1917 r.
W następstwie zawarcia pokoju w Brześciu w marcu 1918 r. niemiecka piechota zapasowa w Zegrzu została zlikwidowana. II Batalion wyjechał na front zachodni już w kwietniu 1918 r., natomiast jego koszary zajął duży niemiecki ośrodek kwarantannowy. Od wiosny do jesieni 1918 r. przyjmował on szeregowców zwolnionych z niewoli rosyjskiej. Zarówno byłych jeńców z armii niemieckiej, jak i ze sprzymierzonych wojsk tureckich i bułgarskich. Temu ważnemu etapowi w dziejach I-wojennego Zegrza poświęciłem ostatnio broszurę pt. Niemiecki obóz kwarantannowy w Zegrzu 1918 r., do lektury której serdecznie zachęcam Jacek Szczepański
Foto. Ironiczny cytat Ludwiga Ganghofera głosi: Saksończycy Brygady Hrabiego Pfeila byli sprytniejsi w szturmie niż Rosjanie w intendenturze. W rzeczywistości sztab brygady i V Batalion 101. Pułku Piechoty Landwery „Beyer” zajęły twierdzę Zegrze 7 sierpnia 1915 r. bez walki. Na obrazku landszturmista W. Starcke uwiecznił rów forteczny na północ od fortu dużego.
